Actueel
Lot uit de Loterij
Van 16 februari t/m 24 september 2023 is in het Nederlands Zilvermuseum de tentoonstelling ‘Lot uit de Loterij’ te zien. Loterijen waren een vorm van crowdfunding avant la lettre in de 16e en 17e eeuw.
Van ramp naar kans
Aanleiding voor een loterij was altijd een ramp. Denk aan een grote brand, verwoesting door plunderaars of het regelen van een opvangplek voor wezen, zieken, ouderen of armen. Arm en rijk konden deelnemen. En wie houdt er nou niet van de kans om te winnen? Misschien vervult het de wens voor een beter leven of het verlangen naar iets wat je anders niet zou kunnen kopen. Tegelijk help je het goede doel. Of staat het goede doel boven het persoonlijk gewin? In de 15e eeuw ontstaan in de Nederlanden en Italië ongeveer tegelijkertijd loterijen, met zilver als hoofdprijs.
Campagnebeeld naar de prent van Grootebroek uit 1694 (Rijksmuseum). De loterij gehouden voor de slachtoffers van de grote brand in het dorp Grootebroek (bij Enkhuizen) op 20 augustus 1694. Een man bezorgt een ketel en een verzegelde brief bij de prijswinnaars van de loterij. Fotografie Carla Leijen
Chatelaine: een voorbeeld van een prijs van toen. Gemaakt door zilversmid Thomas Muntinck in 1650/1651. Het is een bodemvondst. Collectie Nederlands Zilvermuseum. Fotografie: Carla Leijen.
Zilver als prijs
Vroeger en nu
En de hoofdprijs is…
Aan zilversmeden werd gevraagd prijzen aan te leveren. Dit zijn vaak gebruiksvoorwerpen, van zoutvaten tot zilveren lepels of mooie schalen voor op tafel. Een bekende schilder maakte een prent van de ramp en de prijzen, zodat van heinde en verre mensen in de verleiding werden gebracht om mee te doen. Verkopers van loten trokken door heel Europa om loten te verkopen. Zij brachten later ook de winnaars hun prijs, net als beroemde TV-sterren dat nu doen!
Er is niet zoveel veranderd
Eigenlijk is er sindsdien niet veel veranderd. We zamelen nog steeds geld in voor goede doelen en prijzen moeten tot de verbeelding spreken. In de expositie ontdekt de bezoeker de bijzondere verhalen van toen die worden vergezeld door 16e en 17e-eeuws zilver uit de Nederlanden.
Steun het goede doel en...
Maak kans op een zilveren schaal van Thalen&Thalen
In de traditie van de loterijen organiseert het Zilvermuseum een loterij tijdens de tentoonstellingsperiode. Begin 2020 stond de wereld op zijn kop door de coronapandemie. Voor sommige mensen heeft dit blijvende gevolgen in de vorm van Long-Covid. We willen graag geld inzamelen voor PostCovid NL. Dit is de patiëntenorganisatie voor iedereen met langdurige klachten na corona – onderdeel van Longfonds. Zij zetten zich in voor betrouwbare informatie en advies, contact met lotgenoten (live bijeenkomsten en digitaal) en belangenbehartiging.
Voor €2,50 koopt u een lot en maakt u kans op een unieke zilveren schaal van de zilversmeden Thalen & Thalen. Daarnaast worden er 125 antieke zilveren lepeltjes verloot. Loten zijn alleen bij de kassa van het museum verkrijgbaar vanaf 16 februari 2023. Trekking is op 21 september 2023 om 11:00 uur. U bent welkom vanaf 10:30 uur de trekking te bekijken in het museum. Klik hier voor meer info over de prijs. (Let op, dit is een kansspel. Wat kost gokken jou? Stop op tijd. 18+. Heb je hulp nodig bij een gokverslaving, klik hier).
Beeld: Schaal van Thalen & Thalen 2023, met gedicht van Polderdichter Jorris Hoste.
Geen lot gekocht, maar wel meehelpen?
Doneer hier!
Scan de QR-code hiernaast met je telefoon en steun direct het PostCovidNL fonds. Je koopt hiermee geen loten, maar draagt zeker bij aan het vorderen van onderzoek naar Long-Covid patiënten. Je kunt zelf een bedrag naar wens invullen. Alvast bedankt voor jouw bijdrage!
Activiteiten
De loterij komt tot leven
De tentoonstelling Lot uit de Loterij komt tot leven met de verschillende activiteiten die het Zilvermuseum organiseert.
- Doe de speurtocht in het museum en help Jacob met het vinden van zijn loten. De kinderen maken natuurlijk ook zelf iets in de Zilverwerkplaats.
- Geef de klas op voor het lespakket Lot uit de Loterij: twee lessen(een op school, een in het museum) waarin kinderen uit groep 6 t/m 8 de geschiedenis van de loterij écht beleven.
- Vraag een rondleiding aan en kom nog meer te weten over loterijen en de prijzen van zilver. Tip: de rondleiding is eenvoudig uit te breiden met een heerlijke lunch of koffie en gebak.
Beeld: speurtocht
Zilver partners
