
Sirihstel, Surakarta ca. 1901. Huwelijksgeschenk van Pakubuwono X aan koningin Wilhelmina en prins Hendrik. Collectie Koninklijke Verzamelingen. Fotograaf: Jasmijn Tolk
Nieuwe expositie vanaf 17 oktober 2024
‘Refleksi-Refleksi’ weerspiegelt historische relatie tussen Indonesië en Nederland
Refleksi-Refleksi is Indonesisch voor bespiegelingen: een overdenking over een bepaald onderwerp, vanuit enkele of meerdere perspectieven. In deze expositie vertellen zilveren voorwerpen verhalen over de relatie tussen Indonesië en Nederland, van de eerste handelscontacten tot aan de eerste jaren van de Indonesische republiek. Het is een gedeelde geschiedenis waarin culturen elkaar hebben beïnvloed op gebied van taal, eten, architectuur en gewoonten. De tentoonstelling is te zien van 17 oktober 2024 t/m 28 september 2025.
Lees hieronder verder, bekijk ook de activiteiten die bij de expositie horen!
gebruiken en geschenken
Nieuwe markten en politieke relaties
De belangrijkste handelsgoederen die vanuit de Indonesische archipel naar de Nederlanden worden gebracht zijn onder meer specerijen, koffie, thee en suiker. Dit zorgt voor de productie van nieuwe voorwerpen zoals theebussen, koffiepotten, tabaksdozen en nootmuskaatraspen. Deze zijn in eerste instantie alleen beschikbaar voor de rijke bovenlaag van de Nederlandse bevolking. Ter plaatse proberen Nederlandse handelaren goede banden relaties te onderhouden met de lokale vorsten. Ze verdiepen zich in gebruiken als het kauwen van sirihpruimen. De partijen schenken elkaar voorwerpen van zilver en goud. Naarmate meer mensen afreizen naar de archipel ontstaan er nieuwe behoeften aan bijvoorbeeld reisartikelen en huisinrichting. Zilverfabrikant Van Kempen en Begeer en Vos speelt hierop in door nieuwe winkels te openen op Java.

Beeld: Kwispedoor, Batavia 2de helft 17de eeuw Rijksmuseum

Beeld: Werktekening van Yogya zilver, Wereldmuseum
het verleden laat sporen na
Van vredig samen wonen naar verzet
De sporen die Nederland in Indonesië heeft achtergelaten worden niet door iedereen positief ervaren. Soms leidde dit tot verzet. Zo ontdekt de bezoeker aan de hand van een zilveren lepel het verhaal over Surapati en hoe zijn leven van tot slaaf gemaakte veranderde naar dat van vrijheidsstrijder. Mannen die na 1945 weigerden om hun dienstplicht te vervullen in de Indonesische onafhankelijksoorlog, werden gevangen gezet in de havenkazerne in Schoonhoven, waar nu het Nederlands Zilvermuseum gevestigd is. De verhalen achter de voorwerpen kunnen een glanzende en matte kant hebben. De bezoeker mag zijn of haar gedachten toevoegen aan de expositie in het museum.
alvast een tipje van de sluier
Luister de podcast!
Voor wie zich vooraf wil verdiepen in het onderwerp komt er een verrassende podcastserie met Fresco Sam Sin. Hij gaat samen met conservator Lucinda Timmermans op onderzoek naar de verhalen achter bijzondere voorwerpen in de collectie. Zo zoeken ze in de eerste aflevering die verschijnt op 17 oktober tot op de bodem uit hoe het zit met de Zilverbaren van de VOC.
Alle afleveringen zijn nu te beluisteren via onderstaande knop.

Ontdek de expositie 'Refleksi-Refleksi'
Ga op speurtocht
In onze nieuwe tentoonstelling Refleksi-Refleksi, vertellen zilveren voorwerpen verhalen over de gedeelde geschiedenis van Indonesië en Nederland. Ga mee op speurtocht naar het verleden en ontdek wat er vandaag nog steeds van terug te zien is.
Leer waarvoor zilver allemaal werd gebruikt en zoom in op de bijzondere details. Ben je bijvoorbeeld al bekend met het beroemde Yogya zilver? In de Zilverwerkplaats kun je daarna zelf een figuurtje versieren met mooie motieven.
Haal de speurtocht inclusief figuurtje voor €5,95 op bij de balie en ga naar de tweede verdieping om de tentoonstelling Refleksi-Refleksi te bekijken. Speur je mee?
Randprogrammering
Voor ieder wat wils
Bekijk hieronder de randprogrammering van Refleksi-Refleksi en schrijf je in via de webshop.
Het programma voor 2025:
- Zaterdag 18 januari:
Lezing ‘Achter de schermen bij Refleksi-Refleksi’ door Lucinda Timmermans. Reserveer hier. - Zondag 16 februari:
Voorstellingsarrangement MAAF/SORRY. Reserveer hier. - Zaterdag 22 maart: Verhalen buffet: Laat je meevoeren naar de wereld van Indonesische volksvertellingen en zilver en geniet van een heerlijke Indische maaltijd bij het Verhalen buffet. Een samenwerking met de Verhalencompagnie.
- Zaterdag 29 maart:
Lezing over een koloniaal comptoir (kabinet) door door Alexandra van Dongen. Unpacking Boijmans, omgaan met koloniale objecten in het museum. Reserveer hier. - Zaterdag 12 april:
Explainers on tour i.s.m. Museum Sophiahof. Binnenkort beschikbaar voor reserveringen. - Zaterdag 24 mei:
Lezing ‘De weg naar het Yogya-zilver’ door Rebecca Roskam. Reserveer hier.
Heb je interesse in een van de volgende activiteiten, meld je dan aan voor de nieuwsbrief, dan houden we je op de hoogte!
Persaanvragen: Neem contact op met Ingeborg Dijkman

In 2025 volgen diverse lezingen en activiteiten bij de expositie Refleksi-Refleksi
Fondsen en partners





