Arbeidsmigranten werkzaam in de zilverfabrieken

Wie kent ze niet de zilverproducten waar Schoonhoven zo bekend om staat? De zilveren lepeltjes, serviezen, kannen, bekers en schalen? Schoonhoven staat al lange tijd bekend als ‘De zilverstad’ van Nederland. Aan zilver hangt een prijskaartje, dat weten we allemaal. Vanaf de wederopbouw werd zilver volop geproduceerd en verwerkt in zilverfabrieken om het betaalbaar te maken. Waar we vaak niet bij stilstaan, is hoe deze prachtige voorwerpen gemaakt worden en vooral door ‘wie’.

In de jaren 60 is er zoveel werk in de zilverfabrieken dat arbeidskrachten niet aan te slepen zijn. Meerdere zilverfabrieken gaan dan werken met arbeidsmigranten, ofwel ‘gastarbeiders’. In het kader van het programma ‘Musea bekennen kleur’ gericht op diversiteit en inclusiviteit in musea, wil het Nederlands Zilvermuseum het verhaal van deze gastarbeiders in beeld brengen voor volgende generaties.

In de Carmelietenstraat woonden destijds bijvoorbeeld veel arbeidsmigranten die werkzaam waren bij Zilverstad, de zilverfabriek van Pluut. Bij deze fabriek werkten o.a. de broers Slimani:

De heer A. Slimani: “We hadden veel vertrouwen van de werkgever. De sfeer was mooi. Er was geen discriminatie, misschien wel concurrentie over wie het beste werk afleverde, of om een meisje, maar dat liep nooit uit de hand.” Uit ‘Harde Werkers, migranten van het eerste uur langs Rijn en Lek 1945-1985’part2 p.103 door Van der Valk, I.’

De heer M. Slimani, was ook sociaal werker en tolk. Hier staat hij rechts bovenin op de foto als organisator-tolk afkomstig uit een artikel van de Schoonhovense Krant van 1972.

Een van de uitdagingen waar de migranten mee te maken kregen was om het vak te leren terwijl zij een andere taal spraken. Vanuit dit project is binnenkort een educatief lespakket beschikbaar voor groep 7 en 8 van het basisonderwijs. Dit pakket bestaat onder meer uit een wandeling door Schoonhoven en een creatieve workshop in de zilverwerkplaats van het museum. Daarin komt terug hoe je zonder taal nieuwe dingen kan leren.

Tijdens de wandeling door Schoonhoven treden leerlingen in de voetsporen van de arbeidsmigranten. De route brengt hen op plekken waar gastarbeiders gewoond en gewerkt hebben in de zilverindustrie. In de workshop leren leerlingen, op vergelijkbare wijze als de gastarbeiders zonder veel verbale communicatie, verschillende technieken van zilverbewerking. Vanuit dit leerproces maken zij ieder een eigen creatie om mee naar huis te nemen.