Pauline Barendse en Jan Matthesius
Dubbelop opent schatkamer voor publiek
Edelsmeden Pauline Barendse en Jan Matthesius verkennen de grenzen van het onmogelijke.
Van 19 november 2020 t/m 28 november 2021 exposeren edelsmeden Pauline Barendse en Jan Matthesius in het Nederlands Zilvermuseum in Schoonhoven. Jan en Pauline laten daarbij werk zien dat nog nooit vertoond is. Experimenten, sieraden, exclusief werk uit privé-collecties en grote objecten. “We openen eigenlijk onze schatkamer voor het publiek” aldus Pauline. Daarbij geven ze een kijkje in hoe ze te werk gaan en ontdekt het publiek hoe zij hun vakmanschap tot een kunst hebben verheven.
Fotografie: Rob Glastra
Gebruik gereedschap waar het niet voor bedoeld is
Jan en Pauline staan samen bekend als Dubbelop. Jan heeft een achtergrond als optisch instrumentmaker en is later gaan smeden. Veel vakschoolstudenten hebben van hem als docent de kneepjes van het vak geleerd. Pauline komt van oorsprong uit een heel andere richting met haar studie commerciële economie, maar ontdekte al vroeg haar interesse voor techniek en ontwikkelde zich verder als smid. Jan en Pauline versterken elkaar al 25 jaar in de totstandkoming van hun creaties. Jan bedenkt dingen heel precies en gaat het dan maken. Pauline werkt meer intuïtief. Ze brengen elkaar op ideeën maar hebben ieder toch ook weer een heel eigen stijl. Hun werkmotto? “Gebruik gereedschap waar het niet voor bedoeld is”.
Ontdekkingslaboratorium
Hun Schoonhovense werkplaats is een soort ontdekkingslaboratorium en doet bij binnenkomst meer denken aan een fabriekshal dan aan een smederij. Beide beschikken over ongekende kennis van apparatuur, materiaal en chemische processen. Pauline beschrijft: “Wij zijn eigenlijk meer magiërs, we combineren, proberen, zoeken tegenstellingen op en verkennen de grenzen van het schijnbaar onmogelijke.” Dat geeft unieke creaties.
Veertien thema’s uitgelicht
De expositie in het Zilvermuseum is één van de grootste die Dubbelop ooit gehad heeft. Jan en Pauline laten het publiek op interactieve wijze kennis maken met veertien verschillende technieken en thema’s die zij toepassen in hun werk. Koop het boekje bij de expositie, online of in onze webshop.
Help je mee om de Treasure of New Life aan de collectie van het museum toe te voegen?
De Treasure of New Life vormt een mooie aanvulling op de collectie van het Nederlands Zilvermuseum, omdat het een verbinding legt tussen de eerste toepassing van galvano door de Nederlandse Zilverfabriek van Kempen en één van de meest recente, moderne toepassingen door Jan Matthesius. Hij ontving voor dit kunstwerk in 2006 niet voor niets de eerste prijs bij de Schoonhoven Silver Award.
Betekenis van galvano in de zilverindustrie
Galvanoplastiek is een techniek die in 1838 in Rusland werd bedacht door Moritz von Jacobi (1801-1874). Het Zilvermuseum bezit één van de oudste in Nederland geproduceerde stukken. Johannes Mattheus van Kempen maakte namelijk een van de eerste galvano-stukken van zilver, Tafelstuk uit 1863 gemaakt voor N.F. van Nooten. Hij was daarmee zijn tijd ver vooruit. Toen Van Kempen het stuk presenteerde tijdens de Wereldtentoonstelling van 1867 in Parijs ontstond er ophef bij de jury. De jury vroeg zich namelijk af of Van Kempen echt galvanoplastiek had toegepast. Daarom vroeg de jury Jacobi (een expert op gebied van de galvanotechniek) om te komen kijken of het inderdaad galvanoplastiek betrof. In Voorschoten liet Van Kempen aan Jacobi de nieuwe vleugel zien in de fabriek, die geheel gewijd was aan de nieuwe techniek. Jacobi was overtuigd.
Jan Matthesius herontwikkelde het galvaniseren op een moderne wijze, waardoor een heel nieuwe moderne vormgeving ontstaat.
Treasure of New Life – Jan Matthesius
‘De gedachte achter de creatie van ‘Treasure of New Life’ was het ontwerpen en vervaardigen van een groot zilveren object dat zo’n uitstraling heeft dat het zichtbaar niet te realiseren is met de gebruikelijke hamertechnieken. Bovendien wilde ik een mystieke Black Hole ervaring meegeven aan de toeschouwer.’
De binnenzijde heeft een diepzwarte kleur, die een mysterieuze Black Hole beleving geeft. Een losliggende hoogglanzend gepolijste zilveren bol zoekt zijn eigen plaats in de holle bodemruimte. Het bolle oppervlak weerspiegelt het de verwonderde blik van de toeschouwer wanneer deze dichterbij komt.
Achtergrond Jan Matthesius
Matthesius bezocht de LTS in Leiden (1965-1970) en vervolgens de Vakschool Schoonhoven (1973-1976). In 1978 had hij zijn eerste solo-expositie. Vanaf 1980 heeft hij een eigen atelier in Schoonhoven, hij werkt daarin samen met Pauline Barendse. Hij was parttime docent aan de Vakschool (sinds 1983) en doceerde aan de Gerrit Rietveld Academie (1988-1989).
Matthesius maakt sieraden waarbij niet het draagcomfort, maar het plezier voorop staat. Hij maakt daarbij gebruik van uiteenlopende materialen als goud, zilver, tantalium, titanium, aluminium, glas en edelstenen.
Naast eigen werk maakt hij sinds 2001 ontwerpen voor Chi ha paura…?, een sieradenmerk, opgericht door Gijs Bakker en Marijke Vallanzasca. Vanaf 1978 was Matthesius lid van de Vereniging van Edelsmeden en Sieraadontwerpers en per 2004 bij de opvolger BNO.
Lees het CV van Jan Matthesius
Hoe kunt u bijdragen? 
Door middel van een donatie bij de donatiepaal in het museum, of door een bedrag over te maken via de QR-code hiernaast.
Ook is het mogelijk een schenking te doen. We zijn een ANBI-Stichting.